Strategia Promocji Żywności

Polska słynie na świecie z dobrej żywności. Jest ceniona za jakość i atrakcyjną cenę. Krajowe produkty znad Wisły podbijają co roku kolejne rynki, w 2018 roku otwierają się przed nimi nowe perspektywy. O Strategii Promocji Żywności porozmawialiśmy z Jackiem Boguckim, sekretarzem stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Autor: Maria Sikorska

Maria Sikorska: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało nową Strategię promocji żywności. Co określa i jakie są jej główne cele?

Jacek Bogucki: Strategia promocji żywności jest narzędziem promocji polskiej żywności, umożliwiającym realizację spójnej i ukierunkowanej polityki promocyjnej dla osiągnięcia zakładanych celów. Określa między innymi spójne zasady komunikacji marki polskich produktów żywnościowych, a także wyznacza priorytetowe kierunki działań promocyjnych na rynkach zagranicznych. Celem głównym Strategii jest zwiększenie konkurencyjności polskiej żywności, a także kształtowanie pozytywnego wizerunku polskiej żywności w kraju, na pozostałych rynkach UE i rynkach krajów trzecich, zwiększenie rozpoznawalności marki polskich produktów spożywczych w kraju, na pozostałych rynkach UE i rynkach krajów trzecich oraz zwiększenie wartości eksportu polskiej żywności, poprzez dywersyfikację
i otwieranie nowych rynków zbytu.

M.S.: Projekt został rozesłany do ponad 100 organizacji branżowych sektora rolno-spożywczego z prośba o zgłaszanie uwag. Przekazało je 10 organizacji. Czy zostały one uwzględnione w ostatecznej wersji dokumentu?

J.B.: Projekt dokumentu został przedłożony w czerwcu br. do zaopiniowania przez 108 organizacji branżowych. Uwagi zgłosiło 10 organizacji, natomiast 2 organizacje pisemnie poinformowały, że nie zgłaszają uwag do przedmiotowej Strategii. W związku z czym w lipcu br. odbyło się spotkanie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztofa Jurgiela z udziałem przedstawicieli organizacji branżowych, którego celem było omówienie wszystkich zgłoszonych uwag. Uwagi te dotyczyły m.in. modyfikacji celów Strategii, przedstawienia wytycznych w zakresie współpracy na styku ministerstwo-przetwórca, wskazania, kto jest zobowiązany do stosowania znaku Polska smakuje, a także w jaki sposób planuje się zachęcać do stosowania tego znaku oraz położenia nacisku na promocję produktów wysokiej jakości.

M.S.: Na jakie obszary komunikacyjne, w działaniach informacyjnych i promocyjnych, będzie kładziony nacisk?

J.B.: Istotnym elementem Strategii jest spójna i nowoczesna komunikacja marki polskiej żywności, mająca na celu zwiększenie jej rozpoznawalności. W tym celu określono jednolite ramy komunikacji, zgodnie z którymi rekomenduje się stosowanie w działaniach promocyjnych
i informacyjnych znaku Polska smakuje. Ponadto, w tych należy położyć nacisk na kilka obszarów komunikacji: polskie rolnictwo jest innowacyjne, polska żywność jest wysokiej jakości, naturalna i smaczna.

M.S.: Spójnym mianownikiem Strategii będzie znak Polska smakuje?

J.B.: Mając na celu ujednolicenie polityki promocyjnej, ministerstwo rekomenduje stosowanie znaku Polska smakuje w działaniach promocyjnych lub informacyjnych dotyczących produktów żywnościowych, wdrażanych przez instytucje administracji publicznej i samorządowej, organizacje branżowe, międzybranżowe skupiające producentów, przetwórców, organizacje i stowarzyszenia konsumenckie, a także przedsiębiorców, placówki zagraniczne ds. gospodarczych zaangażowane w promocję polskiej żywności, w tym wspierające eksport polskich przedsiębiorców działających w sektorze rolno-spożywczym. Na potrzeby realizacji Strategii, ministerstwo opracowało znak Polska smakuje, który jest częścią tożsamości wizualnej marki polskiej żywności i jednoznacznie kojarzy się z polskim sektorem rolno-spożywczym.

M.S.: Jakie są zaplanowane i priorytetowe kierunki promocji?

J.B.: Celem Strategii jest przede wszystkim zwiększenie konkurencyjności polskich produktów żywnościowych na rynkach zagranicznych, w tym dywersyfikacja i zdobywanie nowych rynków zbytu. Dlatego Strategia wyznacza priorytetowe kierunki działań promocyjnych na rynkach zagranicznych krajów Azji, Ameryki Północnej, Bliskiego Wschodu, Afryki i Europy Zachodniej tj. Chiny, Tajwan, Indie, Japonia, Wietnam, Singapur, Królestwo Arabii Saudyjskiej, Iran, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Kazachstan, Egipt, Algieria, Republika Południowej Afryki, Kanada, Stany Zjednoczone Ameryki, Białoruś.

M.S.: Co było brane pod uwagę podczas typowania strategicznych rynków dla eksportu polskiej żywności?

J.B.: Strategiczne rynki dla eksportu polskiej żywności, wytypowane zostały
z uwzględnieniem:

aktualnego stanu i przewidywanego postępu prac służb weterynaryjnych i fitosanitarnych w zakresie zapewnienia lub rozszerzenia dostępu do rynku krajów trzecich dla polskich produktów rolno-spożywczych;
wymiany handlowej z krajami trzecimi;
rynków priorytetowych wskazanych przez przedsiębiorców branży rolno-spożywczej oraz organizacje branżowe;
rynków priorytetowych wskazanych przez Ministerstwo Rozwoju, objętych programem promocji branży polskich specjalności żywnościowych oraz wskazanych w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, w obszarze Ekspansja zagraniczna i zatwierdzonych w dokumencie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pt. „Priorytety działań MRiRW oraz podległych służb bezpieczeństwa żywności na rzecz rozwoju wymiany handlowej polskiego sektora rolno-spożywczego na rok 2017 i lata kolejne”.

M.S.: Z kim będzie współpracowało Ministerstwo w ramach Strategii? Jak będzie wyglądać ta współpraca w praktyce?

J.B.: Jednostką koordynującą i sprawującą nadzór nad realizacją Strategii jest ministerstwo rolnictwa, natomiast głównym ośrodkiem wdrażającym instrumenty polityki promocji w sektorze rolno-spożywczym jest Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Realizacja założeń Strategii nie będzie możliwa bez zaangażowania i współdziałania przedsiębiorców działających w sektorze rolno-spożywczym, w tym producentów, przetwórców, handlowców, eksporterów, organizacji branżowych, skupiających przedsiębiorców poszczególnych branż, a także polskich placówek zagranicznych ds. gospodarczych. W tym celu niezbędna jest bieżąca, wzajemna wymiana informacji pomiędzy tymi instytucjami, podmiotami zaangażowanymi w promocję polskiej żywności nt. planów promocyjnych i informacyjnych. Wzajemna komunikacja w powyższym zakresie umożliwi organizację wspólnego wystąpienia instytucji i podmiotów, reprezentujących polską branżę spożywczą poza granicami kraju, poprzez m.in. wynajem na targach powierzchni wystawienniczej znajdującej się obok siebie, zapewnienie spójnej wizualizacji stoisk z wykorzystaniem znaku Polska smakuje. Świadome uczestnictwo i angażowanie podmiotów działających w branży rolno-spożywczej w aktywne promowanie marki polskiej żywności pod wspólnym hasłem Polska smakuje (tzw. branding obywatelski), wpłynie na osiągnięcie synergii działań promocyjnych, lepsze wykorzystanie dostępnych środków finansowych przeznaczonych na promocję, co niewątpliwie przyczyni się do zwiększenia rozpoznawalności marki polskiej żywności. Zadziała efekt skali.

M.S.: Czy polscy producenci aktywnie uczestniczą w programach promocji Unii Europejskiej?

J.B.: Od 1 maja 2004 r. tj. dnia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, polskie organizacje zrzeszające producentów i przetwórców aktywnie uczestniczą w jednym z mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej o roboczej nazwie „Wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych”. Na podstawie analizy danych za lata 2005-2017 z decyzji KE, dotyczących liczby zaakceptowanych przez KE programów promocyjnych wynika, że zaakceptowano łącznie 40 polskich programów promocyjnych. Udział Polski, biorąc pod uwagę liczbę wszystkich zaakceptowanych przez KE programów, wyrażony procentowo wyniósł średnio 6,6 %.

M.S.: Polska żywność w systemach jakości – jak wypadamy w tej kwestii w porównaniu z innymi krajami?

J.B.: Polska aktywnie uczestniczy w unijnych systemach jakości żywności tj. systemie Chronionych Nazw Pochodzenia (ChNP), Chronionych Oznaczeń Geograficznych (ChOG), Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności (GTS). Podstawowymi znakami służącymi do identyfikacji produktów rolnych i środków spożywczych zarejestrowanych przez Komisję Europejską i chronionych w całej Unii Europejskiej są:

Chroniona Nazwa Pochodzenia (ChNP) to produkt regionalny, który swoją wyjątkową jakość zawdzięcza miejscu, w którym jest wytwarzany. Składniki używane do jego produkcji również pochodzą z tego obszaru.

Ten znak posiadają na przykład: oscypek, redykołka, wiśnia nadwiślanka, fasola wrzawska, miód z Sejneńszczyny/Łoździejszczyzny.

Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG) to także produkt regionalny, którego wyjątkowa jakość lub renoma związane są z miejscem pochodzenia. Nie wszystkie składniki używane do jego produkcji muszą być pozyskiwane na tym obszarze.

Przykłady to: rogal świętomarciński, truskawka kaszubska/kaszëbskô malëna, miód kurpiowski, kiełbasa lisiecka, jabłka łąckie, jabłka grójeckie, ser koryciński swojski, kiełbasa biała parzona wielkopolska, kiełbasa piaszczańska.

Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (GTS) to produkt, który swój tradycyjny charakter zawdzięcza co najmniej 30-letniej historii wytwarzania. Także jego składniki lub metoda produkcji muszą być tradycyjne.

Ten znak znajdziemy na przykład na produktach takich jak: olej rydzowy tradycyjny, pierekaczewnik, kiełbasa jałowcowa staropolska, kiełbasa myśliwska staropolska, kabanosy.

Do chwili obecnej w systemie Chronionych Nazw Pochodzenia (ChNP), Chronionych Oznaczeń Geograficznych (ChOG) oraz Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności (GTS) zarejestrowano 40 nazw polskich produktów: 9 ChNP, 22 ChOG i 9 GTS.

Polska pod względem liczby zarejestrowanych produktów zajmuje 8. miejsce wśród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej oraz 1. miejsce wśród tzw. nowych państw członkowskich.

Na unijną rejestrację czekają jeszcze 3 nazwy. Wnioski w tej sprawie są obecnie badane przez Komisję Europejską: Kiełbasa krakowska sucha staropolska (GTS), Czosnek galicyjski (ChOG), Podpiwek kujawski (ChOG).

Wniosek o rejestrację miodu spadziowego z Beskidu Wyspowego (ChNP) został przekazany do Komisji Europejskiej.

Warto podkreślić, że każdy chroniony produkt jest wytwarzany przez kilku – kilkunastu producentów. Z roku na rok systematycznie przybywa producentów, którzy chcą wyróżniać swoje produkty unijnymi symbolami.

M.S.: Dziękuję za rozmowę.