Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju

O realizacji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju na posiedzeniu Rady Ministrów
z dnia 30 maja 2017 r.

Rosnące wskaźniki gospodarcze, stabilna polityka makroekonomiczna, niski deficyt budżetowy, zrównoważona polityka regionalna, inwestycje dla Polski (zwłaszcza w małych i średnich miastach), prawo po stronie przedsiębiorców, podniesienie poziomu innowacyjności przedsiębiorstw, promocja eksportu i otwarcie nowych placówek handlowych za granicą oraz przyjazne podatki – to główne efekty „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”, przyjętej przez rząd w lutym 2017 r.

Wskaźniki gospodarcze
W 2016 r. Polska zajęła trzecie miejsce pod względem wzrostu PKB wśród 10 największych gospodarek Unii Europejskich. Pierwszy kwartał 2017 r. przyniósł kolejny wzrost – tym razem na poziomie 4 proc. PKB, dzięki czemu Polska zajęła pierwszą pozycję w tym notowaniu.

Sytuacja na rynku pracy jest najlepsza od 26 lat. Aktualnie stopa bezrobocia wynosi 7,7 proc. Tylko w ciągu roku dzięki nowym inwestycjom (od końca kwietnia 2016 r.), liczba bezrobotnych spadła o prawie 270 tys. osób. W 2016 r., mimo zwiększenia wydatków społecznych, takich jak np. program „Rodzina 500 plus” czy wyższa kwota wolna od podatku dla ponad 3 mln obywateli, Polska osiągnęła najniższy deficyt od 9 lat (jest on jednym z najniższych w ciągu ostatnich 25 lat).  

Inwestycje dla kraju
Polska stała się krajem pierwszego wyboru dla inwestorów zagranicznych z sektora produkcji przemysłowej. Przykładowo w województwach: podkarpackim – umacnia się Dolina Lotnicza (10 nowych inwestycji);
w pomorskim i zachodniopomorskim – odradza się polski przemysł stoczniowy; w dolnośląskim, opolskim
i śląskim – rozwija  się śląskie zagłębie motoryzacyjne.

W ciągu ostatnich 17 miesięcy w ramach inwestycji korzystających z różnych form wsparcia publicznego przyciągnięto setki nowych inwestycji. Wygenerują one bezpośrednio 16 tys. i pośrednio 35 tys. nowych miejsc pracy. W tym roku obserwujemy dwukrotny wzrost (o 2,6 mld zł) nakładów inwestycyjnych.

Grupa PFR (Polski Fundusz Rozwoju) bez obciążania budżetu państwa doprowadziła m.in. do ustabilizowania kondycji PolRegio (dawne Przewozy Regionalne), poszerzenia oferty Polskiej Żeglugi Bałtyckiej, zwiększenia innowacyjności Zakładów H. Cegielskiego, a także – za sprawą repolonizacji Pekao SA – do zwiększenia udziału rodzimego kapitału w sektorze bankowym, który wynosi obecnie 52 proc. BGK Nieruchomości (spółka celowa z grupy PFR) podpisała z gminami umowy na powstanie 20 tys. mieszkań
w ramach programu „Mieszkanie plus”. PFR podpisał też porozumienie z władzami 41 miast reprezentujących niemal 50 proc. taboru autobusowego, rozpoczynające program „E-bus”.

Grupa PFR integruje Agencję Rozwoju Przemysłu, Bank Gospodarstwa Krajowego, Korporację Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych, Polską Agencję Inwestycji i Handlu oraz Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Priorytety Grupy PFR to inwestycje infrastrukturalne, innowacje, rozwój przedsiębiorczości, eksport i ekspansja zagraniczna polskich przedsiębiorstw oraz obsługa inwestycji zagranicznych. Istotnych zadaniem PRF jest także aktywny udział w procesach repolonizacji strategicznych sektorów polskiej gospodarki.    

Wykorzystanie środków unijnych
Rząd sprawnie inwestuje środki unijne – nie tylko fundusze strukturalne, ale też z tzw. „Planu Junckera”. Z tego planu polskie firmy w ramach 17 projektów otrzymają 6,7 mld zł, a łączna kwota projektów sięga 19,3 mld zł.

Od uruchomienia programów na lata 2014-2020 do 28 maja 2017 r. wykorzystano blisko 33 proc. alokacji środków UE (101,4 mld zł). Polska zajmuje pierwsze miejsce wśród unijnych państw pod względem płatności uzyskanych z Komisji Europejskiej. Małe i średnie miasta otrzymują wsparcie na rozwój przedsiębiorczości, drogi, sektor wodno-kanalizacyjny, gospodarkę odpadami, zaopatrzenie w energię i gaz, infrastrukturę społeczną, rewitalizację, transport publiczny czy ochronę zdrowia.  

Prawo dla przedsiębiorców
Ministerstwo Rozwoju przygotowało największą od 1989 r. reformę prawa gospodarczego złożoną z dwóch pakietów: „Konstytucji Biznesu” oraz „100 zmian dla firm”.

Pakiet „100 zmian dla firm” przyniesie oszczędności dla przedsiębiorców w wysokości ok. 230 mln zł rocznie. Skróci on także okres przechowywania dokumentacji pracowniczej z 50 do 10 lat, a rejestracja Prostej Spółki Akcyjnej dokonywana będzie elektronicznie w ciągu doby.

„Konstytucja Biznesu” to stworzenie partnerskich relacji między biznesem a administracją. Zakłada ona, że wszystkie urzędy – w rozpatrywaniu spraw z udziałem firm –wezmą pod uwagę m.in. zasadę: „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”. Będą także domniemywać uczciwość przedsiębiorcy i przyjaźnie interpretować przepisy.

Zmiany w podatkach
Rząd wprowadził ulgę inwestycyjną, podniósł kwotę wolną w podatku PIT, zreformował administrację skarbową, zaproponował zmiany w rozliczeniu PIT, a także obniżył do 15 proc. podatek CIT (z obniżki skorzysta 400 tys. małych firm).

W 2016 r. Polska znalazła się w czołówce krajów UE (czwarte miejsce) pod względem poprawy udziału dochodów podatkowych w relacji do PKB. Obecnie to 20,6 proc. PKB. Było to możliwe dzięki nowym narzędziom informatycznym w walce z szarą strefą, pakietowi paliwowemu, nowelizacji ustawy hazardowej, Jednolitemu Plikowi Kontrolnemu, a także ograniczeniu wycieku podatków za granicę.  

Plany
W tym roku działania realizowane w ramach „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju” skupione są na działaniach społecznych, prorodzinnych i prorozwojowych. Wśród priorytetów znajduje się m.in. wsparcie zagranicznej ekspansji polskich firm oraz program budowy długoterminowych oszczędności Polaków. Duży nacisk położono na dalsze pobudzanie wzrostu inwestycji publicznych, których poziom stanowił jeden
z hamulców polskiej gospodarki.

Powstanie Polska Platforma Przemysłu 4.0. (31.05.2017)
Reindustrializacja to jeden z filarów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Powołanie i działania Polskiej Platformy Przemysłu 4.0, jako fundacji powstałej na mocy ustawy, przyczyni się realizacji SOR i pomoże stawić czoła nowym wyzwaniom związanym z czwartą rewolucją przemysłową. Nowy podmiot będzie odpowiedzialny za wspomaganie transformacji rodzimego przemysłu do poziomu określanego jako „Przemysł 4.0”. Zacznie funkcjonować od 2018 roku.

"Czy tego chcemy czy nie, przemysł 4.0 staje się powoli teraźniejszością. Rozwojowi technologii będzie towarzyszyć m.in. wzrastający poziom robotyzacji produkcji. Wdrażanie idei Przemysłu 4.0 wymaga współpracy i dzielenia się wiedzą. W tym celu powołujemy krajową platformę, integrującą i koordynującą działania wielu jednostek. Polska Platforma Przemysłu 4.0 ma dostarczać na rynek wiedzę techniczną, inicjować przepływ doświadczeń oraz wspierać przedsiębiorców w opracowywaniu i wdrażaniu nowych technologii i modeli biznesowych opartych właśnie na koncepcie nowoczesnej produkcji" – mówił wicepremier, minister rozwoju
i finansów Mateusz Morawiecki podczas kongresu Impact’17 w Krakowie.

Proponowany projekt ustawy wychodzi naprzeciw działaniom podejmowanym zarówno na poziomie UE (powołanie Platform Przemysłu 4.0. w wielu krajach UE) jak i oczekiwaniom sektora prywatnego w Polsce.

Celem Polskiej Platformy Przemysłu 4.0. jest informacyjne, kompetencyjne i technologiczne wspomaganie przedsiębiorstw a w konsekwencji wzrost globalnej konkurencyjności polskiego przemysłu poprzez wdrażanie rozwiązań Przemysłu 4.0.

Dlaczego Platforma Przemysłu 4.0?

Reindustrializacja: Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju zakłada inteligentną reindustrializację polskiej gospodarki. Ważnym jej elementem jest transformacja cyfrowa, automatyzacja i robotyzacja. Jednym
z projektów strategicznych SOR w obszarze reindustrializacja jest właśnie „Polska Platforma Przemysłu 4.0”.

Wzrost produktywności gospodarki: wdrożenie rozwiązań Przemysłu 4.0. umożliwi skokowy wzrost produktywności polskiej gospodarki. Bierność wobec czwartej rewolucji przemysłowej może spowodować marginalizację polskiej gospodarki, dlatego należy odpowiednio przygotować się do nadchodzących zmian.

Konieczność wsparcia robotyzacji polskiej gospodarki: według szacunków Międzynarodowej Federacji Robotyki przeciętna tzw. gęstość robotyzacji w gospodarce światowej wynosi 62 roboty przemysłowe na 10 tysięcy pracowników zatrudnionych w przemyśle. Pod tym względem dominują: Korea Południowa – 437 oraz Japonia – 323. Na trzecim miejscu znajdują się Niemcy – 292. Średnia w UE to 82. Polska jest jednym
z najsłabiej zrobotyzowanych gospodarek. 22 roboty przypadają na 10 tys. pracowników zatrudnionych
w przemyśle. Wyprzedzają nas m.in. Słowacja – 83, Czechy – 72 i Węgry – 47.  

Jak będzie działać Platforma Przemysłu 4.0
Proponowanym rozwiązaniem jest powołanie hybrydowej, elastycznej instytucji przedsiębiorczego odkrywania, działającej na styku sektora publicznego i prywatnego. Będzie ona zrzeszała m.in. dostawców technologii, biorców technologii oraz ośrodki edukacyjne i naukowe. Jej zadaniem będzie intensywne rozpowszechnianie wiedzy, umiejętności oraz standardów technicznych i zarządczych, które są fundamentem udanej transformacji do Przemysłu 4.0, szczególnie wśród małych i średnich przedsiębiorstw poprzez sieć Centrów Kompetencyjnych, a także doradztwo w zakresie implementacji związanych z nim technik i technologii.

Jednym z podstawowych działań Platformy, zwłaszcza w pierwszym etapie funkcjonowania, będzie integracja rozproszonych działań w jeden system wsparcia. Konieczne jest ułatwienie firmom dostępu do niezbędnych technologii oraz know-how oraz uświadamianie przedsiębiorców o  konieczności włączenia się w proces transformacji technologicznej. Z badania Smart Industry 2017,  które MR przeprowadziło wspólnie z firmą Siemens wynika, że polskie przedsiębiorstwa są relatywnie zamknięte na informacje z zewnątrz i kooperację
a także reaktywne w stosunku do zmian technologicznych. Dlatego potrzebny jest podmiot, który będzie starał się dokonać stopniowego otwarcia firm na absorbcję rozwiązań technologiczne i wesprzeć je w procesie budowania nowych modeli biznesowych.

Pozostałe obszary działania to budowanie sieci kooperacyjnych, wsparcie edukacji ustawicznej nauczycieli zawodów technicznych oraz dbałość o otoczenie regulacyjno-prawne.

Harmonogram prac legislacyjnych
Projekt ustawy został skierowany do kierownictwa MR. W czerwcu planowane są konsultacje międzyresortowe oraz publiczne. Polska Platforma Przemysłu 4.0. ma zacząć działać od 2018 roku, a głównym wskaźnikiem jej efektywności będzie poziom cyfryzacji i robotyzacji polskiego przemysłu.

Finansowanie
Platforma jako fundacja będzie mogła być finansowana zarówno przez sektor publiczny, jak i prywatny. Początkowo główne źródło finansowania stanowić będą środki publiczne. Docelowo, środki prywatne mają stanowić znaczące źródło finansowania Platformy.

Funkcje, jakie będzie pełnić Platforma to zarówno działania koordynacyjne, jak i aktywne uczestnictwo w rynku jako usługodawca. W pierwszym przypadku inicjatywa wymaga więc finansowania ze środków publicznych,
w drugim Platforma może czerpać zysk z komercyjnej działalności. Ten hybrydowy charakter funkcjonowania, wymaga elastycznego zarządzania (koncepcja agile management), dostosowanego do zmieniających się wyzwań, jakie stawiać będzie w Polsce Przemysł 4.0.  

Źródło: Ministerstwo Rozwoju
Zdjęcie: premier.gov.pl