Decyzje Komisji Europejskiej w sprawie interwencji rynkowych w związku z COVID-19
30 kwietnia br. Komisja Europejska przyjęła kolejny pakiet legislacyjny, dotyczący działań na rynkach rolnych w odpowiedzi na kryzys wywołany pandemią COVID-19.
Pakiet obejmuje 11 projektów rozporządzeń odnoszących się do:
- dopłat do prywatnego przechowywania mięsa i produktów mleczarskich;
- odstępstwa od stosowania art. 101 ust. 1 TFUE, ustanawiającego zakaz nieuczciwej konkurencji w zakresie stosowania porozumień kartelowych, przewidujących ograniczanie lub kontrolowanie produkcji w odniesieniu do ziemniaków, kwiatów i roślin ozdobnych, mleka i przetworów mlecznych;
- elastyczności w programach sektorowych w odniesieniu do m.in. owoców i warzyw, Krajowych Programów Wsparcia Pszczelarstwa oraz Programu szkolnego. Publikacja rozporządzeń w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zaplanowana jest na początek maja br.
W dniach 20 oraz 22 kwietnia br. Komisja Europejska przekazała państwom członkowskim do konsultacji projekty rozporządzeń. W odpowiedzi na uwagi zgłoszone przez państwa członkowskie, w tym przez Polskę, Komisja Europejska wprowadziła kilka zmian. W projektach Komisja nie uwzględniła dopłat do prywatnego przechowywania mięsa drobiowego, o co Polska kilkakrotnie wnioskowała.
Projekty zawarte w przyjętym przez KE pakiecie
- Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) w sprawie przyznania dopłat do prywatnego przechowywania świeżego lub schłodzonego mięsa z bydła w wieku ośmiu miesięcy lub więcej oraz ustalającego z góry stawkę dopłat.
Podstawa prawna: art. 18 ust. 2 rozporządzenia nr 1308/2013.
- W celu kwalifikowania się do dopłat mięso musi być solidnej i właściwej jakości handlowej oraz pochodzić z Unii. Produkt musi spełniać wymagania określone w sekcji III w załączniku VI do rozporządzenia delegowanego (UE) 2016/1238;
- Dopłata jest przyznawana wyłączenie do ilości świeżego lub schłodzonego mięsa z bydła w wieku ośmiu miesięcy lub więcej, które nie było wcześniej przechowywane;
- Wnioski o dopłaty mogą być składane od 7 maja 2020 r.;
- Produkty kwalifikujące się do dopłat – kod CN i opis produktu:
ex 0201 20 50: ćwierci rozdzielone – tylna część półtuszy, posiadająca wszystkie kości, udo i krzyżową włącznie z polędwicą, z minimalnie trzema całymi lub przeciętymi żebrami, z goleniem lub bez oraz z cienką pachwiną lub bez;
-
Klasa uformowania:
-
- S: Wybitne
- O: Dostateczne
- R: Dobre
- U: Bardzo dobre
- E: Doskonałe
-
-
Stawka dopłaty na okres przechowywania:
-
- 90 dni: 1 008 euro/tonę
- 120 dni: 1 033 euro/tonę
- 150 dni: 1 058 euro/tonę
-
- Minimalna ilość objęta wnioskiem: 10 ton;
- Przechowywanie objęte umową kończy się w dniu poprzedzającym wyprowadzenie z magazynu;
- Okres przechowywania może wynosić 90, 120 lub 150 dni;
- Stawka zabezpieczenia: 100 euro/tonę;
- Projekt zawiera przepisy dotyczące odstępstw od przeprowadzanych kontroli, w tym kontroli na miejscu.
Komisja będzie monitorowała ilości, jakie będą mogły zostać objęte dopłatami na podstawie przekazywanych przez państwa członkowskie powiadomień do Komisji Europejskiej dwa razy w tygodniu:
-
- w każdy poniedziałek nie później niż do godz. 12.00 (czasu obowiązującego w Brukseli) informacje o ilościach produktów w odniesieniu do których złożono ważne wnioski w czwartek i piątek poprzedniego tygodnia;
- w każdy czwartek nie później niż do godz. 12.00 (czasu obowiązującego w Brukseli) informacje o ilościach produktów w odniesieniu do których złożono ważne wnioski w poniedziałek, wtorek i środę poprzedniego tygodnia;
Rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Komisja zamknie mechanizm, kiedy skumulowana ilość we wnioskach o dopłaty będzie bliska lub osiągnie oszacowane wydatki Komisji Europejskiej na ten cel.
- Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) w sprawie przyznania dopłat do prywatnego przechowywania mięsa baraniego i koziego oraz ustalającego z góry stawkę dopłat.
Podstawa prawna: art. 18 ust. 2 rozporządzenia nr 1308/2013.
- W celu kwalifikowania się do dopłat mięso musi być solidnej i właściwej jakości handlowej oraz pochodzić z Unii. Produkt musi spełniać wymagania określone w sekcji III w załączniku VI do rozporządzenia delegowanego (UE) 2016/1238;
- Dopłata jest przyznawana wyłączenie do ilości świeżego lub schłodzonego mięsa, które nie było wcześniej przechowywane;
- Wnioski o dopłaty mogą być składane od 7 maja 2020 r.;
-
Produkty kwalifikujące się do dopłat – kody CN i opis produktów:
-
ex 0204 10 00: świeża lub schłodzona tusza lub półtusza z jagniąt w wieku poniżej
12 miesięcy; -
ex 0204 50 11: świeża lub schłodzona tusza lub półtusza z kóz w wieku poniżej
12 miesięcy;
-
ex 0204 10 00: świeża lub schłodzona tusza lub półtusza z jagniąt w wieku poniżej
-
Stawka dopłaty na okres przechowywania:
- 90 dni: 866 euro/tonę
- 120 dni: 890 euro/tonę
- 150 dni: 915 euro/tonę
- Minimalna ilość objęta wnioskiem o dopłaty: 5 ton;
- Przechowywanie objęte umową kończy się w dniu poprzedzającym wyprowadzenie z magazynu;
- Okres przechowywania może wynosić 90, 120 lub 150 dni;
- Stawka zabezpieczenia: 100 euro/tonę.
Komisja będzie monitorowała ilości, jakie będą mogły zostać objęte dopłatami na podstawie przekazywanych przez państwa członkowskie powiadomień do Komisji Europejskiej dwa razy w tygodniu:
-
- w każdy poniedziałek nie później niż do godz. 12.00 (czasu obowiązującego w Brukseli) informacje o ilościach produktów w odniesieniu do których złożono ważne wnioski w czwartek i piątek poprzedniego tygodnia;
- w każdy czwartek nie później niż do godz. 12.00 (czasu obowiązującego w Brukseli) informacje o ilościach produktów w odniesieniu do których złożono ważne wnioski w poniedziałek, wtorek i środę poprzedniego tygodnia;
Rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Komisja zamknie mechanizm, kiedy skumulowana ilość we wnioskach o dopłaty będzie bliska lub osiągnie oszacowane wydatki Komisji Europejskiej na ten cel.
- Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) wprowadzającego prywatne przechowywanie odtłuszczonego mleka w proszku oraz ustalającego z góry stawkę dopłat.
Podstawa prawna: art. 17 i art. 18 ust. 2 rozporządzenia nr 1308/2013.
- W celu kwalifikowania się do pomocy odtłuszczone mleko w proszku (OMP) musi być solidnej i właściwej jakości handlowej oraz pochodzić z Unii. Produkt musi spełniać wymagania określone w sekcji VI załącznika VI do rozporządzenia delegowanego (UE) 2016/1238;
- Wnioski o dopłaty mogą być składane od 7 maja 2020 r. do 30 czerwca 2020 r.;
- Wnioski mogą dotyczyć wyłącznie OMP wprowadzonego do przechowywania przed ich złożeniem;
- Minimalna ilość OMP objęta wnioskiem: 10 ton;
- Stawka zabezpieczenia: brak;
- Okres przechowywania objęty dopłatą: od 90 dni do 180 dni;
-
Stawka dopłaty na okres przechowywania:
- 5,11 euro/tonę w odniesieniu do stałych kosztów przechowywania;
- 0,13 euro/tonę za dzień w odniesieniu do przechowywania objętego umową;
- Przechowywanie objęte umową kończy się w dniu poprzedzającym wycofanie OMP z magazynu;
Rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
- Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) wprowadzającego prywatne przechowywanie masła oraz ustalającego z góry stawkę dopłat.
Podstawa prawna: art. 17 i art. 18 ust. 2 rozporządzenia nr 1308/2013.
- W celu kwalifikowania się do pomocy masło musi być solidnej i właściwej jakości handlowej oraz pochodzić z Unii. Produkt musi spełniać wymagania określone w sekcji IV załącznika VI do rozporządzenia delegowanego (UE) 2016/1238;
- Wnioski o dopłaty mogą być składane od 7 maja 2020 r. do 30 czerwca 2020 r.;
- Wnioski mogą dotyczyć wyłącznie masła wprowadzonego do przechowywania przed ich złożeniem;
- Minimalna ilość masła objęta wnioskiem: 10 ton;
- Stawka zabezpieczenia: brak;
- Okres przechowywania objęty dopłatą: od 90 dni do 180 dni;
-
Stawka dopłaty na okres przechowywania:
- 9,83 euro/tonę w odniesieniu do stałych kosztów przechowywania;
- 0,43 euro/tonę za dzień w odniesieniu do przechowywania objętego umową;
- Przechowywanie objęte umową kończy się w dniu poprzedzającym wycofanie masła z magazynu;
Rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
- Projekt rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) wprowadzającego tymczasowy nadzwyczajny system dopłat do prywatnego przechowywania niektórych serów oraz ustalające z góry stawkę dopłat.
Podstawa prawna: art. 219 ust. 1 rozporządzenia nr 1308/2013.
- W celu kwalifikowania się do pomocy ser musi być solidnej i właściwej jakości handlowej oraz pochodzić z Unii. W dniu rozpoczęcia obowiązywania umowy o przechowywanie, ser ma mieć minimalny wiek, który odpowiada, w przypadku serów z chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym na mocy rozporządzenia (UE) nr 1151/2012, okresowi dojrzewania określonemu w specyfikacji produktu oraz w przypadku innych serów normalnemu okresowi dojrzewania określonemu przez państwa członkowskie;
-
Łącznie dopłatą do prywatnego przechowywania jest objętych 100 tys. ton sera, z czego limit
dla Polski wynosi 8 277 ton; - Wnioski o dopłaty mogą być składane od 7 maja 2020 r. do 30 czerwca 2020 r.;
- Wnioski mogą dotyczyć wyłącznie sera umieszczonego w przechowywaniu przed ich złożeniem;
- Minimalna ilość masła objęta wnioskiem: 0,5 tony;
- Okres przechowywania objęty dopłatą: od 60 dni do 180 dni;
-
Stawka dopłaty na okres przechowywania:
- 15,57 euro/tonę w odniesieniu do stałych kosztów przechowywania;
- 0,40 euro/tonę za dzień w odniesieniu do przechowywania objętego umową;
- Przechowywanie objęte umową kończy się w dniu poprzedzającym wycofanie sera z magazynu;
Rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
- Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej zezwalającego na zawieranie porozumień i decyzji w sprawie środków stabilizacji rynków w sektorze ziemniaka;
- Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) upoważniającego do zawierania umów oraz podejmowania decyzji w zakresie środków stabilizujących sektor drzew i innych roślin żywych, bulw, korzeni i tym podobnych, kwiatów ciętych i liści ozdobnych;
- Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) zezwalającego na zawieranie porozumień i decyzji w zakresie planowania produkcji w sektorze mleka i przetworów mlecznych.
Podstawa prawna: art. 222 rozporządzenia nr 1308/2013 – w celu ustabilizowania danego sektora stosuje się odstępstwo od zakazu porozumień i praktyk, które mogą wpływać na handel między państwami UE, tj. od stosowania art. 101 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
- Podmioty, których dotyczy projekt rozporządzenia: rolnicy, zrzeszenia rolników, związki takich zrzeszeń, uznane na podstawie przepisów rozporządzenia 1308/2013 organizacje producentów, zrzeszenia uznanych organizacji producentów i uznane międzybranżowe organizacje, dalej „podmioty”;
-
Podmioty będą upoważnione do zawierania dobrowolnych porozumień dotyczących ziemniaków do przetwórstwa, w zakresie:
- wycofywania z rynku (zniszczenie);
- bezpłatnej dystrybucji (do banków żywności, instytucji publicznych);
- przetwarzania (m.in. na paszę dla zwierząt, alkohol, skrobię);
- dłuższego przechowywania (zwiększenie dostępności magazynów, przeznaczanie nowych);
- promocji konsumpcji przetworzonych produktów;
-
okresowego wspólnego planowania produkcji (np. wielkości nasadzenia pod zbiory)
i dostosowania istniejących umów obejmujących ziemniaki z produkcji 2020 r;
-
Podmioty będą upoważnione do zawierania dobrowolnych porozumień dotyczących roślin ozdobnych i kwiatów, w zakresie:
-
- wycofania z rynku i bezpłatnej dystrybucji;
- wspólnych środków promocji;
- planowania produkcji;
-
-
Podmioty będą upoważnione do zawierania dobrowolnych porozumień dotyczących surowego mleka w zakresie dobrowolnych, wspólnych decyzji o planowaniu dostaw mleka
w okresie sześciu miesięcy od wejścia w życie przedmiotowego rozporządzenia. Przepisy doprecyzowują szczegóły procesu, tj. wskazanie:-
- szacowanej ilości mleka objętej umowami o ograniczeniu produkcji mleka;
- szacowanej długości obowiązywania tych umów;
-
- Wymagane powiadomienia do władzy właściwej oraz z państw członkowskich do Komisji:
-
Państwa członkowskie do 5 dni po zakończeniu pierwszego miesiąca od wejścia w życie przepisów rozporządzenia, informują Komisję o zgłoszonych do nich porozumieniach
i decyzjach z uwzględnieniem wielkości produkcji objętej mechanizmem i czasu obowiązywania mechanizmu; -
Państwa członkowskie nie później niż 30 dni po 6-cio miesięcznym okresie od wejścia
w życie przepisów przekazują Komisji przegląd porozumień i decyzji wprowadzonych w danym państwie członkowskim;
Ramy czasowe obowiązywania przepisu – 6 miesięcy od dnia 1 kwietnia 2020 r. (mleko) lub od dnia wejścia w życie rozporządzenia (ziemniaki, rośliny ozdobne i kwiaty).
- Projekt rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) w sprawie zastosowania wobec 2020 r. odstępstw od stosowania przepisów rozporządzenia (UE) 2017/891 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2016/1149 w odniesieniu do sektora wina w związku z pandemią koronawirusa COVID-19
Podstawa prawna: art. 37 w zw. z art. 227 rozporządzenia nr 1308/2013.
-
Wprowadzenie szeregu odstępstw od stosowania w 2020 r. przepisów dotyczących uznawania organizacji producentów, jak też zarządzania i wdrażania przez te organizacje programów operacyjnych w związku z zakłóceniami w funkcjonowaniu tych podmiotów spowodowanymi przez pandemię koronawirusa, m.in.:
-
- czasowe zniesienie konieczności wypełnienia wymogów dotyczących demokratycznej kontroli w organizacji;
- czasowe zniesienie konieczności osiągnięcia minimalnej wartości produkcji sprzedanej lub minimalnej liczby członków niezbędnej do celów uznania;
- umożliwienie zawieszenia wdrażania programu operacyjnego w całości lub części;
- w przypadku wieloletnich zobowiązań takich, jak działania na rzecz ochrony środowiska wdrażane w programach operacyjnych, nie będą nakładane sankcje za niezrealizowanie celów lub spodziewanych efektów tych działań w 2020 r. w związku z zakłóceniami spowodowanymi COVID-19;
-
Rozporządzenie wchodzi w życie w dniu jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
* Nie zamieszczamy informacji dotyczącej zmian na rynku wina, ponieważ przepisy w zakresie rynku wina nie dotyczą Polski, z uwagi na fakt, że nasz kraj nie posiada środków w ramach krajowych programów wsparcia w sektorze wina. Brak środków w ramach tego mechanizmu wynika z niewielkiej produkcji wina w Polsce.
- Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) wyłączającego ze stosowania rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/892, rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2016/1150*, rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/274, rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/1368 i rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/39 w odniesieniu do działań w związku z kryzysem spowodowanym koronawirusem.
- Odstępstwo od stosowania przepisu rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/892 w odniesieniu do składanych przez organizacje wniosków o pomoc, które należy złożyć do 15 lutego 2020 r. Wnioski te mogą obejmować wydatki na operacje zaprogramowane na 2019 r., ale nie zrealizowane do 31 grudnia 2019 r., jeżeli operacje te można przeprowadzić do 15 sierpnia 2020 r.;
- Odstępstwo od stosowania przepisu rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/892 w odniesieniu do składanych przez organizacje wniosków o pomoc, które należy złożyć do 15 lutego 2021 r. Wnioski te mogą obejmować wydatki na operacje zaprogramowane na 2020 r., ale nie zrealizowane do 31 grudnia 2020 r., jeżeli operacje te można przeprowadzić do 15 sierpnia 2021 r.;
- W odniesieniu do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/1368 umożliwiono państwom członkowskim realizację środków planowanych na rok pszczelarski 2020, nawet po dniu 31 lipca 2020 r. bez wpływu na okres płatności;
-
W odniesieniu do przepisów regulujących zasady realizacji programu dla szkół ustanowionych na podstawie rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2017/39, przewidziano:
-
- wydłużenie okresu, w którym mogą być wdrażane działania w ramach programu dla szkół w odniesieniu do roku szkolnego 2019/2020 – do 30 września 2020 r. (stosownie do obowiązujących przepisów okres ten kończy się z dniem 31 lipca 2020 r.);
- odstępstwo od zasady, że wniosek o pomoc może obejmować działania realizowane przez co najmniej dwa tygodnie, w przypadku działań, które realizowane były w ramach programu po 31 lipca 2020 r.;
- odstępstwo od zasady, że wniosek o pomoc może zostać złożony w terminie 3 miesięcy od zakończenia okresu, którego dotyczą, w odniesieniu do działań zrealizowanych po 31 lipca 2020 r. – stosownie do propozycji termin ten upływa z dniem 30 września 2020 r.;
- odstępstwo od zasady, że pomoc jest wypłacana przez właściwy organ w ciągu trzech miesięcy od daty złożenia wniosku o pomoc – stosownie do propozycji, w odniesieniu do działań zrealizowanych po 31 lipca 2020 r. pomoc taka musi zostać wypłacona przez właściwy organ w terminie do dnia 15 października 2020 r.;
- odstępstwo od stosowania przepisu wprowadzającego ograniczenia dla państwa członkowskiego w zakresie kwoty pomocy UE na realizację programu w kolejnym roku szkolnym, w związku z niezrealizowaniem co najmniej 75% zaplanowanego budżetu.
-
Rozporządzenie wchodzi w życie w dniu jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
* Nie zamieszczamy informacji dotyczącej zmian na rynku wina, ponieważ przepisy w zakresie rynku wina nie dotyczą Polski, z uwagi na fakt, że nasz kraj nie posiada środków w ramach krajowych programów wsparcia w sektorze wina. Brak środków w ramach tego mechanizmu wynika z niewielkiej produkcji wina w Polsce.
- Projekt rozporządzenia delegowanego Komisji w sprawie tymczasowych nadzwyczajnych środków stanowiących odstępstwo od niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w celu zaradzenia zakłóceniom na rynku w sektorach owoców i warzyw oraz wina spowodowanym pandemią COVID-19 i środki z tym związane.
- Przepisy zakładają zniesienie limitu maksymalnie jednej trzeciej wydatków na środki zarządzania kryzysowego dla organizacji producentów owoców i warzyw realizujących program operacyjny.
Rozporządzenie wchodzi w życie w dniu jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
* Nie zamieszczamy informacji dotyczącej zmian na rynku wina, ponieważ przepisy w zakresie rynku wina nie dotyczą Polski, z uwagi na fakt, że nasz kraj nie posiada środków w ramach krajowych programów wsparcia w sektorze wina. Brak środków w ramach tego mechanizmu wynika z niewielkiej produkcji wina w Polsce.
Źródło: MRiRW