Czy warzywa i owoce są coraz mniej wartościowe?

Niektórzy badacze porównując zawartość składników odżywczych w owocach i warzywach na przestrzeni lat, wskazują na obniżenie zawartości niektórych z nich – np. białka, żelaza, wapnia, magnezu, miedzi, potasu, witamin B₂ i C (jednak tylko w niewielkim stopniu). Z drugiej zaś strony poziom innych składników uległ zwiększeniu (np. selenu). Sugeruje się, że różnice te mogą wynikać z odmiennych uwarunkowań związanych z miejscem uprawy, sezonem, klimatem, rodzajem gleby i odmianą owoców i warzyw, a także z zastosowania innych metod analitycznych.

Warzywa i owoce są uważane za bardzo dobre źródło cennych składników odżywczych, których spożycie zapobiega rozwojowi wielu chorób i przyczynia się do dłuższego i zdrowszego życia. Wśród nich możemy wyróżnić m.in. błonnik pokarmowy regulujący perystaltykę jelit, witaminy antyoksydacyjne (A, C, E, β-karoten) chroniące organizm przed szkodliwymi skutkami stresu oksydacyjnego, składniki mineralne i polifenole. Dodatkowo warzywa charakteryzują się niską wartością energetyczną – np. średni pomidor dostarcza 32 kcal, średnia marchew 15 kcal, a duża papryka 64 kcal – dlatego pełnią istotną rolę w diecie osób pragnących zredukować masę ciała.

Owoce i warzywa w codziennej diecie
Ze względu na swoje wartości odżywcze warzywa i owoce powinny stanowić podstawę żywienia. Zalecane dzienne spożycie warzyw i owoców wynosi minimum 400 g, z czego ¾ powinny stanowić warzywa, a ¼ owoce. Jednak każda większa ilość spożytych warzyw dodatkowo wpływa korzystnie na nasze zdrowie.

Różnorodna dieta przede wszystkim
Należy pamiętać, aby codzienna dieta była urozmaicona i oparta na różnych rodzajach produktów spożywczych. Nie istnieje bowiem jeden produkt, który dostarczyłby wszystkich niezbędnych składników odżywczych w wystarczających ilościach. W związku z tym, w codziennym jadłospisie powinny znaleźć się – oprócz warzyw i owoców – produkty zbożowe, mleczne, produkty będące źródłem białka (chude mięso i drób, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych) oraz tłuszcze roślinne. Dodatkowo ważne jest zastosowanie odpowiedniej obróbki kulinarnej w celu uniknięcia strat witamin i składników mineralnych z warzyw i owoców.

Stosując prawidłowo zbilansowaną dietę – zgodną z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej – nie ma konieczności wprowadzania dodatkowej suplementacji. Suplementacja jednak może być uzasadniona w różnych stanach fizjologicznych (np. ciąża i karmienie piersią), w wybranych jednostkach chorobowych, stwierdzonych niedoborach składników, u osób starszych, osób narażonych na przewlekły stres oraz wykluczających z diety niektóre produkty (np. weganie). Należy jednak pamiętać, że suplementacja odpowiednimi preparatami powinna być wprowadzona jedynie po konsultacji z lekarzem.

Źródło: IŻŻ NCEŻ/mgr Beata Bondyra, konsultacja: dr Katarzyna Stoś, prof. IŻŻ