Jagodowy trend

W Polsce coraz popularniejsza staje się jagoda kamczacka. Krajowi producenci śmiało podejmują nowe wyzwania i szybko włączyli ten gatunek do towarowej uprawy. Szacuje się, że w Polsce powierzchnia uprawy jagody kamczackiej przekracza już 2000 ha, a rocznie sadzone jest około 300-400 kolejnych hektarów. Powoli stajemy się więc, obok Kanady, kamczacką potęgą.

Moc, jaką kryją owoce jagody kamczackiej, jako pierwsi doceniali Japończycy i Kanadyjczycy. To właśnie tam powstały pierwsze ośrodki hodowlane i pierwsze towarowe plantacje. Powierzchnia uprawy jagody kamczackiej w Kanadzie szacowana jest już na 2000 ha. Ważnym regionem produkcji owoców jest też Rosja, skąd wywodzi się wiele popularnych w uprawie odmian. To właśnie dzięki nim uprawa jagody kamczackiej stała się możliwa na dużą skalę, a jakość i smak owoców zachęcają do ich konsumpcji. Kilka lat temu boom na uprawę jagody kamczackiej rozpoczął się również w Polsce. Jako pierwsze sadzono przede wszystkim odmiany polskiego pochodzenia jak ‘Wojtek’, ‘Zojka’, ‘Jolanta’ czy klon 44. Z czasem do grona popularnych w uprawie odmian dołączyły te wywodzące się z Rosji (np. ‘Vostorg’, ‘Bakczarskij Velikan’, ‘Docz' Velikana’, ‘Jugana’) czy wreszcie odmiany wywodzące się z Kanady, jak ‘Indigo Gem’, ‘Honeybee’, ‘Aurora’ czy najnowsze kreacje hodowców z Uniwersytetu Saskatchewan ‘Boreal Blizzard’, ‘Boreal Beauty’ czy ‘Boreal Beast’. Nowe odmiany zapewniają duże i smaczne owoce, wiele z nich nadaje się zatem do sprzedaży w formie świeżej, większość może być też zbierana mechanicznie i oferowana dla przemysłu (do mrożenia).

Wiciokrzew siny, zwany popularnie jagodą kamczacką staje się coraz bardziej popularnym owocem w produkcji i handlu. Mnogość walorów prozdrowotnych oraz rosnąca z roku na rok pula odmian przydatnych do uprawy towarowej, sprawia, że popularność tych niebieskich jagód stale rośnie. Nie do podważenia jest fakt, że na tle innych owoców jagodowych, to właśnie owoce jagody kamczackiej są największym bogactwem polifenoli, czyli związków o działaniu przeciwutleniającym, których spożywanie ma wpływ na profilaktykę chorób nowotworowych. Wyniki licznych badań potwierdzają, że wiciokrzew siny może być potencjalnie wykorzystywany w medycynie. Związki fenolowe występujące w tych owocach mają właściwości przeciwzapalne, zapobiegają chorobom metabolicznym, takim jak otyłość i cukrzyca. Ponadto redukują utlenianie złego cholesterolu LDL, który wpływa na wzrost ryzyka rozwoju chorób serca, w tym miażdżycy. Mogą również powodować obniżenie ciśnienia krwi, co jest kluczowe w walce z nadciśnieniem. Posiadają działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe. Związki zawarte w owocach wiciokrzewu sinego mogą być wykorzystywane w profilaktyce chorób jamy ustnej o podłożu bakteryjnym. Co więcej wspomagają łagodzenie ostrych stanów zapalnych oczu i poprawę ostrości wzroku. Stanowią też ochronę przeciw szkodliwemu działaniu promieniowania UV-A i UV-B, powodującego fotouszkodzenia skóry, przyspieszenie procesów starzenia i uszkodzenia DNA. Wykazano również, że antocyjany, będące główną grupą związków występujących w owocach jagody kamczackiej, mogą być skuteczne w przeciwdziałaniu powstawania nowotworów oraz łagodzeniu skutków ubocznych podczas chemioterapii.

Jagoda kamczacka, jako nowy gatunek w uprawie, to zarazem duże wyzwania dla tych, którzy zdecydują się na uprawę. Początkowo wydało się, że jest to roślina o małych wymaganiach agrotechnicznych, przydatna do uprawy na słabych glebach bez konieczności nawadniania i ochrony. Niektóre z tych twierdzeń to jednak mity. Jagoda kamczacka jest co prawda gatunkiem, który dobrze sobie radzi na słabszych glebach, ale bez racjonalnego nawożenia i nawadniania plantacji, trudno się spodziewać wysokich plonów. Okazuje się również, że roślina ta ma wielu naturalnych wrogów. Spotykane są na niej choroby jak szara pleśń, mączniak prawdziwy ale też szkodniki jak mszyce czy zwójki. Prawdziwą zmorą są ptaki, dla których dojrzewające już w początku czerwca owoce są prawdziwym przysmakiem. Przy braku odpowiedniej ochrony często się zdarza tak, że to ptaki a nie ludzie są pierwszymi, którzy zbierają te owoce. Także mechaniczny zbiór owoców okazuje się nie być łatwy i prosty. Po pierwsze potrzebne są do niego odpowiednie maszyny, po drugie plantacja musi być prowadzona we właściwy sposób (konieczne jest formowanie krzewów).