Zrównoważony rozwój i rolnictwo

1100px x 733px – Projekt bez tytułu — kopia (69)

Zrównoważony rozwój odpowiada na obecne potrzeby globalne oraz bierze pod uwagę konieczność zaspokajania potrzeb przyszłych generacji.

Zrównoważone rolnictwo to „efektywna produkcja bezpiecznych, wysokiej jakości produktów rolnych, w sposób chroniący i wspierający poprawę środowiska naturalnego, warunków społeczno-gospodarczych rolników, pracowników i społeczności lokalnych oraz ochrona zdrowia i dobrostanu zwierząt”. Opiera się ono o trzy główne filary: środowisko naturalne, odpowiedzialność społeczną oraz rentowność ekonomiczną produkcji rolnej.

Praktyki rolnicze zrównoważone pod kątem ekonomicznym, pomagają gospodarstwom zwiększyć zyski, obniżyć koszty i złagodzić ryzyko finansowe. Praktyki ekologiczne chronią grunty rolne i lokalny ekosystem poprzez działania związane z ochroną środowiska. Praktyki ważne społecznie/kulturowo pomagają zachować tradycję rolniczą, jak również stwarzają silne więzy lokalne.

Zrównoważona produkcja zwierzęca
Sektor produkcji zwierzęcej ma szansę przyczyniać się do tworzenia bardziej zrównoważonych systemów produkcji żywności. By to osiągnąć, konieczne jest, by:

był innowacyjny i konkurencyjny,
dbał o środowisko naturalne,
zapewniał społecznie odpowiedzialne systemy produkcji w zmieniającym się świecie.

Zrównoważona hodowla zwierząt wymaga podejścia systemowego do zarządzania gospodarstwem, w oparciu o ciągłe doskonalenie jego funkcjonowania poprzez identyfikację i naprawę słabych stron, przy jednoczesnym założeniu, że podjęte działania muszą zapewniać równowagę pomiędzy trzema filarami zrównoważonego rozwoju. W tym celu konieczne jest podejście systemowe, ze szczególną uwagą na detale oraz koniecznością wprowadzania innowacyjnych praktyk.

Zrównoważony rozwój poprzez naukę, technologię i innowacje (przykłady)
Tempo rozwoju nauki oraz technologii wzrasta globalnie. Innowacje są również bardzo ważne dla przyszłości hodowli zwierząt gospodarskich. Innowacje biorą się głównie z badań naukowych, ale też są tworzone przy udziale przemysłu i rolników, a związana z innowacjami rosnąca ilość informacji powinna być w jasny i bezpośredni sposób przekazywana jej użytkownikom końcowym, czego obecnie często brakuje w wielu krajach europejskich.

Kluczem do zachowania zasobów naturalnych jest rozwój opartych na wiedzy, trwałych i innowacyjnych sposobów zwiększania produkcji rolnej na bazie obecnie wykorzystywanych gruntów, poprzez:

Podniesienie efektywności produkcji
Konieczne jest znalezienie dodatkowych rozwiązań pozwalających podnieść efektywność i zachować równowagę w produkcji zwierzęcej.

Jednym z nich jest wykorzystanie innowacyjnych metod pozwalających na przekształcanie zasobów naturalnych w produkty zwierzęce w zrównoważony sposób, nie przekraczając granic biologicznych zwierząt produkcyjnych. To pozwoliłoby na optymalizację liczby wykorzystywanych w produkcji zwierząt, zachowując wysokie standardy ich dobrostanu oraz optymalizując ilości zużywanych w produkcji zasobów naturalnych.

Poprawę wykorzystania paszy
Poprawę wykorzystania paszy można osiągnąć zarówno poprzez zmniejszenie ilości skarmianych pasz, podwyższenie wskaźnika przyrostów lub poprzez połączenie obu rozwiązań.

– Drób mięsny (kurczęta) charakteryzują się najwyższymi wskaźnikami wykorzystania paszy pośród utrzymywanych gatunków zwierząt o przeznaczeniu mięsnym, bydło mięsne natomiast charakteryzuje się wysoką wydajnością (z jednostki powierzchni która nadaje się tylko do produkcji trawy lub pasz) produkcji jadalnych przez człowieka białek.

– Przeżuwacze mogą żywić się pozostałościami powstającymi przy produkcji pożywienia ludzkiego oraz przy wytwarzaniu energii, przekształcając te produkty uboczne w wysokiej jakości białko.

– Popularność akwakultur rośnie ze względu na wysokie wskaźniki wykorzystania paszy oraz z powodu aspektów środowiskowych. Ponadto w ramach tej produkcji powstaje obornik, a więc obok składników odżywczych, produkowana jest też cenna materia organiczna, która może być wtórnie zużyta w produkcji roślinnej.

Ograniczenie produktów ubocznych sektora rolno-spożywczego
Mięso i przetwory mleczne to artykuły spożywcze charakteryzujące się najmniejszą ilością poprodukcyjnych produktów ubocznych: odpowiednio 21% i 16% na świecie, w porównaniu do 44% przy produkcji owoców i 28% przy produkcji warzyw. Ukierunkowane na produkcję zwierzęcą działania, są konieczne w celu dalszej redukcji powstających odpadów i przekształcania odpadów w użyteczne zasoby.
Poprawę zdrowia i dobrostanu zwierząt
Dobrostan i zdrowie zwierząt ma zasadnicze znaczenie dla zrównoważonej produkcji rolniczej. Zwierzęta gospodarskie są uzależnione od opieki sprawowanej nad nimi przez ich właścicieli, a na społeczeństwie spoczywa odpowiedzialność, aby szanować ich wartość.

– Five Freedoms (Pięć podstawowych wolności zwierząt): idealnym stanem jest ten, w którym zwierzęta gospodarskie są wolne od głodu i pragnienia, dyskomfortu, bólu, urazów i chorób, strachu i stresu oraz mają swobodę wyrażania normalnych dla gatunku zachowań.

– Three Essentials of Stockmanship (Trzy wymagania wobec opiekunów zwierząt): wiedza, umiejętności oraz charakterystyka indywidualna opiekunów zwierząt.

Zgodnie z podejściem „One Health”, zdrowie zwierząt i ludzi, są ze sobą nierozerwalnie związane, ponieważ zdrowe zwierzęta gwarantują bezpieczeństwo i jakość żywności oraz zdrowie publiczne. Na poziomie produkcji zwierzęcej można to osiągnąć poprzez dobre praktyki hodowlane, zapobieganie i kontrolę chorób zwierząt i promowanie właściwego stosowania środków weterynaryjnych, co prowadzi do zmniejszenia strat spowodowanych ich chorobami i śmiertelnością.

Dobrostan zwierząt jest jednym z ważnych tematów, które zwracają uwagę organizacji rządowych i polityków w krajach europejskich. Coraz wyższe wymagania rządów, przemysłu i innych zainteresowanych stron mają u podstaw obawy dotyczące dobrostanu zwierząt pojawiające się często wśród obywateli europejskich.

Choroba to przykład wyzwania zagrażającego zarówno dobrostanowi zwierząt jak i ekonomicznej równowadze gospodarstwa:

Choroba powoduje bólu i stres, których można uniknąć.
OIE „szacuje, że zachorowalność i śmiertelność spowodowana chorobami zwierząt powodują utratę co najmniej 20% produkcji zwierzęcej na całym świecie. Oznacza to co najmniej 60 milionów ton mięsa i 150 milionów ton mleka o wartości około 300 miliardów dolarów rocznie”.
Dobrostan zwierząt hodowlanych opiera się m. in. na dostępności leków dla utrzymywanych zwierząt gospodarskich. Nawet w najlepiej zarządzanych stadach i niezależnie od systemu utrzymania zwierząt (wewnątrz budynków lub z dostępem do pastwiska) występują infekcje i stany wymagające ich stosowania.
Oporność na antybiotyki oraz inne leki weterynaryjne, geograficzne rozprzestrzenianie się chorób, oraz wymagania społeczeństwa względem wysokiego dobrostanu stanowią największe wyzwania w ramach inicjatywy „One Health”.

Możliwość wsparcia zrównoważonych systemów produkcji zwierzęcej powstała obecnie poprzez trwającą w Unii Europejskiej rewizję definicji leków weterynaryjnych (2001/82/EC), której uaktualniona wersja umożliwi odpowiedzenie na problem dobrostanu zwierząt gospodarskich.

Obniżenie emisji gazów cieplarnianych oraz zmniejszenie zmian klimatycznych
Sektor produkcji zwierzęcej może globalnie odgrywać kluczową rolę w łagodzeniu zmian klimatu jeśli w najbliższym czasie zaadoptowane zostaną udoskonalone technologie. Takie innowacyjne podejścia mogłyby ograniczyć emisję metanu aż o 40%, obejmując:

– ulepszone metody produkcji zwierząt, szczególnie dotyczące optymalizacji jakości pasz oraz ich strawności,
– hodowlę i chów zwierząt, które będą charakteryzować się niższą emisją metanu, również dzięki zastosowaniu innowacyjnych szczepionek i środków farmakologicznych,
– wspieranie mikrobiomu (populacji mikrobów, które zasiedlają każdy organizm żywy), a przez to zagwarantowanie lepszego zdrowia zwierząt,
– wzmacniając wytrzymałość i odporność zwierząt.

Źródło: fundacjarepublikanska.org