Składniki odżywcze niezbędne dla zdrowia skóry
Zmiany skórne są często objawem chorób ogólnych, zmian w przewodzie pokarmowym, wątrobie, trzustce, układzie nerwowym. Stosując racjonalne żywienie, możemy wpływać na przebieg chorób skórnych, a zdrowej skórze pomożemy zachować jej dobry stan na długo.
Wykazano, że zmiany nawyków żywieniowych, polegające na zastosowaniu diety lekkostrawnej, bogatej w świeże warzywa i owoce oraz ewentualnej suplementacji, np. kwasów tłuszczowych z rodziny omega 3 są korzystne i poprawiają przebieg kliniczny dermatoz. Jednak zarówno niedobory, jak i nadmiar składników odżywczych mogą być niekorzystne dla organizmu człowieka.
Białka i kwasy tłuszczowe niezbędne dla skóry
Niedobór białek będzie powodować suchość i pękanie skóry, zmiany barwnikowe, a skóra będzie przybierać wygląd starczy. Podobne zmiany skórne mogą wystąpić u osób spożywających niewystarczające ilości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Brak NNKT powoduje zaburzenia w postaci egzem, stanów zapalnych, nadmiernego rogowacenia i zgrubień, pękania skóry. Kwasy omega 3 są składnikiem budulcowym ścianek (membran) komórek ciała i skóry. Źródłem kwasów omega 3 są ryby: łosoś, tuńczyk, pstrąg tęczowy, śledź, makrela lub rybi tran oraz niektóre produkty roślinne (olej lniany, z wiesiołka tłoczone na zimno, orzechy włoskie, itp.). Niedobór kwasu linolowego lub linolenowego prowadzi do zaburzenia właściwości naskórka i jego roli bariery naskórkowej chroniącej przed utratą wilgoci oraz może powodować nieprawidłowe złuszczanie warstwy rogowej naskórka. Aplikacja tych kwasów powoduje cofanie się tych objawów i odnowę prawidłowych funkcji bariery.
Witaminy niezbędne dla skóry
Bardzo ważne jest zapewnienie organizmowi podaży witamin i składników mineralnych. Witamina A wpływa na wygląd cery, prawidłowe funkcjonowanie nabłonków oraz stymuluje błony śluzowe do produkcji śluzu. Jej niedobór wywołuje nadmierną suchość nabłonków, rogowacenie i łuszczenie się naskórka oraz częste infekcje.
Witamina E jest niezbędna dla prawidłowej struktury i ochrony błon biologicznych, syntezy niektórych lipidów i metabolizmu mięśni. Jej niedobór może wywołać paraliż mięśniowy, zaburzenia funkcji błon komórkowych, uszkodzenia nerwów, przebarwienia skóry, zmęczenie.
Za stan skóry odpowiada też niacyna (kwas nikotynowy, witamina B3) i kwas pantotenowy (witamina B5). Niacyna odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie nabłonków skóry, łagodzi też powstałe już schorzenia skórne. Kwas pantotenowy decyduje o prawidłowym funkcjonowaniu skóry i komórek nerwowych oraz wpływa na wzrost i pigmentację włosów. Jego niedobór powoduje zaburzenia czucia i przedwczesne siwienie.
Za stan skóry, paznokci, włosów, kości odpowiada też biotyna (witamina B7). Jej niedobór prowadzi do łuszczenia się skóry, wypadania włosów, łojotoku, rozdwajania paznokci oraz jest przyczyną rumienia.
W okresie chłodów szczególnie ważna jest witamina C, która działa jako aktywator zmian utleniających i redukujących w tkankach, współdziała z hormonami nadnerczy, bierze udział w tworzeniu się barwnika skóry, działa antytoksycznie i przeciwalergicznie, wpływa na stan naczyń krwionośnych. Tym samym odpowiada za prawidłowy stan tkanki łącznej, dziąseł, zębów, syntezę kolagenu. Bierze też udział w uszczelnianiu naczyń krwionośnych i wzmacnianiu odporności na infekcje.
Składniki mineralne niezbędne dla skóry
Na wygląd skóry spośród składników mineralnych szczególny wpływ mają cynk, siarka, żelazo, miedź i selen. Cynk działa leczniczo na trądzik zwyczajny, a jego niedobór pogłębia zmiany skórne oraz sprzyja łojotokowemu zapaleniu skóry. Siarka jest podstawowym składnikiem keratyny – białka skóry włosów i paznokci oraz kolagenu, który odpowiada za młody wygląd skóry. Bierze ona udział w procesie regeneracji naskórka, hamuje starzenie się skóry, jest pomocna w leczeniu chorób skóry, takich jak trądzik, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, egzema, twardzina.
Miedź jest konieczna do wytwarzania tkanki łącznej i kostnej, wchodzi w skład enzymów uczestniczących w tworzeniu kolagenu i elastyny oraz melaniny. Niedobór miedzi prowadzi do upośledzonego wchłaniania żelaza i anemii. Z kolei niedobór żelaza prowadzi do zmian wyglądu cery i błon śluzowych, pojawiają się sińce pod oczami, skóra jest sucha, szorstka, włosy łamią się, wypadają, rozdwajają się końcówki a paznokcie są kruche i pojawiają się na nich charakterystyczne podłużne prążki z rowkami. Natomiast selen jest silnym przeciwutleniaczem i razem z witaminą E pełni ochronną rolę przed szkodliwym wpływem wolnych rodników.
W przypadku stosowania suplementów należy zwrócić uwagę, aby nie przedawkować spożycia wapnia, bowiem jego nadmiar będzie utrudniać wchłanianie żelaza i cynku. Źródłem wapnia powinny być przede wszystkim mleko i jego przetwory, sardynki, szproty, jaja, warzywa liściaste. Także nadmiar selenu wywołuje zmiany zapalne skóry.
Źródło: IŻŻ NCEŻ/dr med. Lucyna Małgorzata Pachocka
