Rozmowa z Głównym Lekarzem Weterynarii Pawłem Niemczukiem
Rozmowa Tadeusza Wojciechowskiego z Głównym Lekarzem Weterynarii Pawłem Niemczukiem.
Tadeusz Wojciechowski: Jak obecnie przedstawia się sytuacja dotycząca ASF w Polsce?
Paweł Niemczuk: Odnosząc się do dzików, pierwszy przypadek ASF stwierdziliśmy 17 lutego 2014 r., w sumie
w roku 2014 było ich 30. W roku 2015 stwierdziliśmy 53 przypadki u dzików (spadek częstotliwości występowania od II połowy 2015 r.). W roku 2016 było 80 przypadków ASF u dzików. Natomiast w pierwszym półroczu 2017 (do 20 lipca br.) stwierdziliśmy już 254 przypadki. Tendencja wzrostowa jest zatem wyraźna i bardzo niepokojąca
z punktu widzenia epizootycznego. Razem dotychczas stwierdzono na terenie RP 413 dzików zarażonych wirusem ASF.
Ogniska ASF u świń miały jak zapewne wiadomo inna dynamikę szerzenia się. W roku 2014 stwierdziliśmy
2 pierwsze ogniska ASF u świń. W roku 2015 mieliśmy zaledwie 1 ognisko. Wyraźny wzrost dynamiki szerzenia
się choroby obserwowaliśmy w drugiej połowie 2016 roku w okresie od czerwca, do końca września, gdzie stwierdziliśmy w sumie 20 ognisk ASF.
Niestety, w pierwszej połowie czerwca br. pojawiło się pierwsze ognisko ASF u świń i do dnia dzisiejszego jest ich już 35. W sumie od początku zwalczania ASF na terenie RP było 58 ognisk.
T.W.: Czy istnieje groźba rozszerzenia się choroby?
P.N.: Taka groźba zawsze istnieje, bez względu na środki prawne i fizyczne jakie wdrożymy. To tylko i aż biologia, z biegiem czasu uczymy się coraz więcej o tej jednostce chorobowej, pojawiają się nowe potencjalne drogi szerzenia się wirusa, jak np.: potencjalnie zakażone świeżo skoszone trawy, na których wcześniej przebywały dziki. Pojawiają się nowe szlaki komunikacyjne zarówno zwierząt dzikich (możliwość sforsowania rzek) jak i ludzi (możliwość przewożenia zakażonego mięsa w niewielkich ilościach na duże odległości, jak np.: kanapki). Najlepszym przykładem nieprzewidywalności i nieprawdopodobnego wręcz potencjału szerzenia się wirusa ASF jest stwierdzenie już ponad 50 przypadków ASF u dzików na terenie Republiki Czeskiej oraz kolejne ogniska na Ukrainie.
T.W.: Jakie działania należy podjąć w celu opanowania ASF ?
P.N.: Najważniejsza jest bioasekuracji gospodarstw, świadomość hodowców oraz uczciwe praktyki handlowe
i hodowlane. Czynnik ludzki ma kluczowe znaczenie przy ograniczeniu szerzenia się ASF nie tylko u świń, ale również u dzików. Redukcja populacji dzika na obszarach występowania choroby i zgłaszanie padłych lub odstrzelonych dzików ma kluczowe znaczenie przy skutecznej eliminacji wirusa ASF ze środowiska.
W dniu 15 lipca br. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 lipca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wprowadzenia „Programu bioasekuracji mającego na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń” na lata 2015–2018 (Dz. U. 2017 poz. 1378), w którym wprowadzono szereg restrykcji i warunków, które hodowca trzody chlewnej musi spełnić, aby skutecznie zabezpieczyć fermę przed wirusem. Wśród najważniejszych wymienić należy: zabezpieczenie gospodarstwa, w którym są utrzymywane świnie w systemie otwartym, podwójnym ogrodzeniem, o co najmniej 1,5 m wysokości, na podmurówce lub z wkopanym krawężnikiem; wdrożenie programu monitorowania i zwalczania gryzoni; przeprowadzanie okresowych zabiegów dezynsekcji (od kwietnia do listopada każdego roku); prowadzenie rejestru środków transportu do przewozu świń, które wjeżdżają na teren gospodarstwa oraz rejestru wejść osób do pomieszczeń, w których są utrzymywane świnie; zabezpieczenie budynku, w którym są utrzymywane świnie, przed dostępem zwierząt domowych; utrzymywanie świń w gospodarstwach w zamkniętych pomieszczeniach,
z wyjątkiem świń utrzymywanych w systemie otwartym, posiadanie w gospodarstwie, w którym są utrzymywane świnie, pisemnego planu bioasekuracji obejmującego m.in. rejestr produktów biobójczych używanych
w gospodarstwie, program czyszczenia i dezynfekcji pomieszczeń i sprzętu mającego kontakt ze świniami, zasady używania oraz czyszczenia i dezynfekcji odzieży ochronnej i obuwia, zabezpieczenie (najpóźniej do dnia 31 grudnia 2017 r.) budynków inwentarskich oraz budynków i miejsc wykorzystywanych do przechowywania pasz
i ściółki pojedynczym ogrodzeniem o wysokości wynoszącej co najmniej 1,5 m na całej długości w sposób wykluczający dostęp wolnożyjących dzików na teren gospodarstwa, utrzymywanie świń w gospodarstwie
w budynkach, w których nie są jednocześnie utrzymywane inne zwierzęta gospodarskie kopytne.
Na mocy wspomnianego już rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1378) zmienił się również zasięg obowiązywania programu bioasekuracji,
w ten sposób, że wymagania dotyczące bioasekuracji wynikające z Programu, obowiązują na terenie wszystkich gmin stanowiących obecnie obszar zagrożenia tj. wymienionych w części III załącznika do decyzji KE 2014/709/UE oraz na terenie gmin w województwach podlaskim, lubelskim i mazowieckim, sąsiadujących z gminami stanowiącymi obecnie obszar zagrożenia.
Należy również pamiętać, iż podstawowym celem Programu bioasekuracji jest doprowadzenie do sytuacji,
w której na obszarze stanowiącym teren najwyższego ryzyka wystąpienia ASF u świń w gospodarstwie funkcjonować będą wyłącznie gospodarstwa spełniające najwyższe standardy w zakresie bioasekuracji
z jednoczesnym umożliwieniem czasowego zawieszenia chowu hodowli świń w pozostałych gospodarstwach, jako niespełniających wymagań w zakresie bioasekuracji.
Wspominane zawieszenie produkcji może się dokonać poprzez dobrowolną rezygnację z dostosowania się do wymagań biasekuracji przez posiadaczy świń, wskutek złożenia stosownego oświadczenia właściwemu powiatowemu lekarzowi weterynarii do dnia 14 sierpnia 2017 r. a upływie tego terminu, w wyniku kontroli przeprowadzonej w danym gospodarstwie w przypadku stwierdzenia niespełnienia przynajmniej jednego
z wymagań wynikających z tego Programu. Za świnie ubite lub zabite w ramach likwidacji ich posiadacze mają prawo do wypłaty odszkodowań, a dodatkowo posiadacze świń, którzy dobrowolnie zrezygnują z ich utrzymywania, do dnia 14 sierpnia 2017 r. mają prawo ubiegać się o rekompensaty za ich nieutrzymywanie do końca 2018 r.
T.W.: Czy występuje obecnie groźba rozprzestrzeniania się grypy ptaków w Polsce?
P.N.: Na dzień dzisiejszy sytuacja dotycząca wysoce zjadliwej grypy ptaków na terenie RP jest opanowana. Składa się na to szereg czynników, takich jak skuteczne zwalczenie choroby przez IW na początku 2017 r., zakończenie migracji ptaków oraz wysokie temp. na zewnątrz. Musimy jednak pozostać czujni. Sytuacja epizootyczna u naszych zachodnich sąsiadów jest stale przez nas monitorowana.
T.W.: Jakie działania prewencyjne należy podjąć, żeby zapobiegać występowaniu chorób epizootycznych wśród zwierząt hodowlanych?
P.N.: Jak wcześniej wspomniałem kluczowe znaczenie ma bioasekuracja fermy, świadomość hodowcy oraz przestrzeganie dobrych praktyk hodowlanych. Koniecznym jest przestrzeganie przepisów dotyczących rejestracji zwierząt, w tym zakupywania zwierząt do hodowli ze sprawdzonego, pewnego źródła, przestrzeganie zasad kwarantanny.
Bardzo istotnym elementem działań prewencyjnych są szkolenia dla hodowców zwierząt, które realizowane są przez terenowe organy Inspekcji Weterynaryjnej przy współdziałaniu innych służb. Szereg takich szkoleń planowany jest przez GIW na 3 kwartał br. Podczas przedmiotowych szkoleń informacje na temat chorób zakaźnych takich jak ASF, HPAI, czy Salmonella będą dystrybuowane wśród środowisk branżowych. Planowane są również szkolenia dla lekarzy weterynarii wolnej praktyki oraz urzędowych lek. wet. wyznaczanych przez terenowo właściwych powiatowych lekarzy weterynarii do wykonywania czynności im zleconych.
T.W.: Dziękuję za rozmowę.
zywnosc.com.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim – regulamin