Raport EFSA i EDCA o lekooporności

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wraz z Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) przedstawił raport dotyczący lekooporności mikroorganizmów na podstawie danych  z 2015 roku,  pochodzących z 28 państw członkowskich Unii Europejskiej.

W raporcie stwierdzono, że bakterie chorobotwórcze nadal wykazują oporność na powszechnie stosowane środki, stwarzając poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt, przyczyniając się  każdego roku do około 25000 zgonów w Unii Europejskiej .

Komisarz UE ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności Vytenis Andriukaitis, komentując raport powiedział: „Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe jest niepokojącym zagrożeniem dla zdrowia ludzi i zwierząt. Podejmujemy wysiłek, aby powstrzymać ten proces, ale to nie wystarczy. Musimy być szybsi, silniejsi i działać na kilku frontach. Dlatego w tym roku wdrożymy nowy plan działań lepiej koordynujący nasze wysiłki.”.  

W raporcie wykazano m.in. wysoką oporność bakterii z rodzaju Salmonella na antybiotyki powszechnie stosowane w UE. Jednocześnie oporność na najnowsze środki przeciwdrobnoustrojowe stosowane jako leki ostatniej szansy w leczeniu ludzi pozostaje na niskim poziomie. Przypomnijmy, że salmonelloza jest drugą co do częstości zgłaszania chorobą przenoszoną drogą pokarmową w obrębie Unii Europejskiej.

W raporcie stwierdzono również, że istnieją znaczne różnice w oporności antybiotykowej w zależności od regionu. Najwyższy poziom oporności na środki bakteriobójcze (AMR – Anti Microbial Resistance) nadal obserwuje się w Europie Wschodniej i Południowej, natomiast w krajach Europy Północnej i Zachodniej jest on niższy. Jest to związane z różnicami w stosowaniu środków bakteriobójczych na terenie Unii Europejskiej. W krajach, gdzie podjęto działania zmierzające do zmniejszenia stosowania tych środków w hodowli i leczeniu zwierząt wykazuje się niższe poziomy lekooporności.  

Sprawozdanie zawiera również następujące ustalenia, które mogą mieć wpływ na zdrowie publiczne:

1. Dzięki monitoringowi zwierząt i żywności w krajach Unii Europejskiej w roku 2015 po raz pierwszy wykryto szczepy bakterii odporne na antybiotyki z grupy karbapenemów. Antybiotyki z tej grupy są stosowane jako leki ostatniej szansy w leczeniu pacjentów zakażonych szczepami odpornymi na częściej stosowane antybiotyki, w tym w leczeniu sepsy.
2. W niektórych partiach wieprzowiny i cielęciny wykryto szczepy bakterii pałeczki okrężnicy (Escherichia coli) produkujące enzymy ESBL (extended-spectrum beta-lactamases). Szczepy E.coli ESBL wykazują oporność na wiele antybiotyków β-laktamowych, w tym pochodnych penicyliny i cefalosporyny.  
3. Oporność na kolistynę wykryto u nielicznych szczepów salmonelli i E. coli obecnych u trzody chlewnej i bydła. Kolistyna to antybiotyk powszechnie stosowany do zwalczania zakażeń bakteryjnych u zwierząt, zwłaszcza w leczeniu świń. Lek ten bywa niekiedy stosowany także w leczeniu ludzi.
4. Ponad 10% szczepów bakterii Campylobacter coli wykrytych u ludzi wykazywało oporność na fluorochinolony i makrolidy – antybiotyki, które są stosowne w leczeniu ciężkich przypadków zakażeń Campylobacter u ludzi. Campylobakterioza jest najczęściej zgłaszaną chorobą zakaźną przenoszoną drogą pokarmową w obrębie Unii Europejskiej.

Podobne artykuły

Antybiotyki w hodowlach pod lupą Fundacja CIWF Polska apeluje o ograniczenie stosowania antybiotyków w rolnictwie Raport nr 12 dotyczący nowych zagrożeń fitosanitarnych dla Polski Certyfikat dla żywności bez antybiotyków Raport nr 15 – nowe zagrożenia fitosanitarne dla Polski Raport nr 5 dotyczący nowych zagrożeń fitosanitarnych dla Polski Zrównoważony rozwój i rolnictwo Raport nr 11 dotyczący nowych zagrożeń fitosanitarnych dla Polski