Polscy przetwórcy ryb na fali

Przetwórstwo ryb w Polsce w ostatnich latach rozwija się bardzo dynamicznie. Szacuje się, że na koniec 2017 roku wartość produkcji osiągnęła wartość prawie 11 mld zł. Tak znaczący wzrost sprzedaży osiągnięto głównie dzięki przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, co dało możliwość skorzystania z europejskich i krajowych funduszy pomocowych. Polscy przetwórcy taką możliwość wykorzystali maksymalnie, inwestując w najnowsze technologie, równocześnie zwiększając potencjał produkcyjny branży przetwórstwa rybnego.

Sukces polskich firm przekłada się na eksport. Szacuje się, że w 2017 roku, wolumen eksportu ryb, owoców morza oraz ich przetworów wyniósł ponad 490 tysięcy ton, co stanowiło wzrost ponad 4% w stosunku do roku poprzedniego. Główne kierunki eksportu ryb i ich przetworów to kraje takie jak Niemcy, Francja, Dania, Wielka Brytania i Włochy.

O zmianach w polskim sektorze przetwórczym ryb dyskutowano podczas konferencji w Kołobrzegu, którą zorganizowano z okazji 20-lecia działalności Polskiego Stowarzyszenia Przetwórców Ryb. Nie zabrakło prelekcji, podsumowań i nagród dla najbardziej aktywnych i zaangażowanych osób, które wpłynęły na to, że polski sektor przetwórczy jest na fali.

– Na koniec ubiegłego roku przetwórstwem ryb zajmowały się 263 zakłady dopuszczone do handlu wewnątrz Unii Europejskiej, spośród których 73 posiadało uprawnienia do eksportu do krajów trzecich. Jednocześnie, na rynku działały podmioty gospodarcze mogące sprzedawać swoje wyroby na krajowym rynku. W porównaniu do 2016 roku, liczba tych podmiotów uległa zwiększeniu do ponad 900. Przed polskimi firmami wciąż pojawiają się nowe wyzwania. Rynek nie znosi próżni, a konkurencja nie śpi. Stąd nowe trendy i połączenia świata nauki z praktyką – podkreślał inaugurując konferencję Jerzy Safader, prezes Polskiego Stowarzyszenia Przetwórców Ryb.

Niezmiernie ważna jest zrównoważona produkcja i pozyskiwanie ryb. Podczas konferencji mówiono między innymi o tym, jakie standardy obowiązują pod tym względem w Stanach Zjednoczonych.

– Należy minimalizować i optymalizować zużycie wody oraz kształtować społeczeństwo przyszłości, które powinno żyć w harmonii z naturą. Zrównoważone zarządzanie zasobami mórz i oceanów zapewnia zachowanie bogactwa gatunków i jest wspólną odpowiedzialnością nas wszystkich. Trzeba wyeliminować nadmierne połowy ryb, nielegalne, niezarejestrowane i nieuregulowane rybołówstwo oraz destrukcyjne praktyki połowów, oraz wdrożyć poparte naukowo plany zarządzania, tak by w możliwie najkrótszym czasie odbudować populację ryb, co najmniej do poziomu umożliwiającego maksymalny, odnawialny poziom zrównoważonych połowów, zgodnie z charakterystyką poszczególnych gatunków – podkreślał podczas prelekcji Stephan Vrignaud, przedstawiciel NOAA na Europę.

Jest dobrze, ale nigdy nie jest tak, by nie mogło być lepiej, szczególnie pod względem spożycia ryb w Polsce. W 2017 roku wyniosło ono prawie 13 kg/osobę i wykazało tendencję spadkową w porównaniu z rokiem poprzednim. Spadki spowodowane były głownie reakcją konsumentów na poziom cen oraz wynikały ze zmieniających się preferencji zmian w asortymencie produktów.

W ramach perspektywy finansowej 2014-2020, Polsce przyznano ponad 531 mln euro z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, co razem z wkładem z budżetu krajowego daje ponad 710 mln euro. Oznacza to, że nasz kraj jest w czołówce państw, które otrzymały najwięcej środków – alokacja ta stanowi czwartą, najwyższą w Unii Europejskiej.

Program Operacyjny RYBY 2014-2020 zakłada realizację 6 priorytetów oraz pomocy technicznej. Przewidziane w nim kierunki wsparcia obejmują nie tylko tradycyjnie rozumiany sektor rybacki, tak jak to miało miejsce w perspektywie finansowej 2007-2013, ale również nowe komponenty dotychczas finansowane z innych źródeł niż fundusze Unii Europejskiej.

W ramach perspektywy finansowej 2014-2020 wsparciem zostało objęte rybołówstwo morskie, rybactwo śródlądowe, akwakultura oraz rozwój lokalny kierowany przez społeczność (Rybackie Lokalne Grupy Działania), a także w niewielkim zakresie przetwórstwo. Do nowych obszarów wsparcia należą m.in.: rynek rybny, gromadzenie danych oraz kontrola i egzekwowanie przepisów Wspólnej Polityki Rybołówstwa, a także Zintegrowana Polityka Morska.

Maria Sikorska