Pierny przysmak
Zgodnie z tradycją, 25 listopada – w dniu Świętej Katarzyny, patronki piekarzy, dawniej rozpoczynał się wypiek katarzynek – najsłynniejszych toruńskich pierników. W nawiązaniu do tradycji, Muzeum Okręgowe w Toruniu, przygotowuje piernikowy festyn. Nie zabraknie katarzynkowych wróżb, piernych rewolucji kulinarnych i oczywiście – korzennych ciastek.
Piernikowy festyn przygotowany przez Muzeum Okręgowe w Toruniu nawiązuje do wywodzącego się ze średniowiecza kultu św. Katarzyny. W jej imieniny, najmłodsi będą mogli posłuchać opowieści o najbardziej popularnym symbolu Torunia. Legendy i opowieści przybliżą im piernikowy świat. Czytać je będą przedstawiciele władz Torunia oraz Muzeum Okręgowego w Toruniu. Zwieńczeniem spotkania będzie degustacja korzennych specjałów oraz wspólne oglądanie animowanej bajki „Toruńskie igraszki” z serii filmów dla dzieci „Wędrówki pyzy”. Wszyscy, niezależnie od wieku, będą mogli wziąć także udział w warsztatach malowania pierników oraz tworzenia ozdób świątecznych z ciasta piernikowego.
Podczas imprezy nie zabraknie wróżb, ponieważ dawniej imieniny Katarzyny były okazją do tego, by zdobyć informacje na temat wybranka lub wybranki swego serca. Będzie także wiele innych atrakcji, jak i wykładów dotyczących pierników.
Toruń słynie z korzennych ciastek. Ich zasłużona sława zaskarbiła temu miastu miano „grodu pierniczanego” i związała jego historię z piernym przysmakiem. Zrodziła się ona w epoce baroku, gdy piernik, pobudzający nie tylko zmysły i wyobraźnię, zaczął trafiać już nie tylko na dwór królewski i do rodzin patrycjuszowskich, ale także do mieszczaństwa, które uczyniło z niego eksportową wizytówkę Torunia. Jednak początki jego wypiekania sięgają XIV, a według niektórych źródeł nawet XIII wieku. Piernik nie został jednak „wynaleziony” w Toruniu. Jego historia sięga starożytności. Wtedy popularne były ciastka smarowane miodem, zwane miodownikami. Tradycja wypieku ciastek z miodem i przyprawami przybywa do Torunia z miast niemieckich, wraz z pierwszymi osadnikami. Pierwsze wzmianki o toruńskich piernikach pochodzą z około 1380. roku i mówią o piekarzu Mikołaju Czanie, który prawdopodobnie trudnił się wypiekiem korzennych ciastek.
Dlaczego to właśnie Toruń stał się „pierniczanym miastem”? Nie bez znaczenia jest tu położenie grodu Kopernika – stały dopływ dobrej mąki i miodu z Kujaw. Z kolei, o korzenne przyprawy było łatwo z racji położenia na szlaku handlowym łączącym Lwów z Gdańskiem.
Wśród pierników jadalnych, niepodzielnie pierwsze miejsce zajmuje katarzynka. Wypiekano ją zwłaszcza jako pieczywo świąteczne, wypiekane od 25 listopada, czyli od dnia św. Katarzyny, aż do Bożego Narodzenia. Do dziś krąży wiele opowiadań dotyczących formy katarzynek. Legendy mówią o pannie Katarzynie, córce piernikarza, pełniącej w warsztacie zastępstwo za ciężko chorego ojca, która, nie mogąc znaleźć form piernikowych, wycięła charakterystyczny kształt z 6 połączonych ze sobą medalionów. Inna legenda opowiada o zakochanym w córce mistrza czeladniku, który wyciął z ciasta finezyjny wzór i nazwał go „katarzynką” na cześć pięknej córki mistrza.
W dawnych wiekach wypiekano dwa rodzaje pierników: miękkie i figuralne. Różnica tkwiła w dodaniu bądź nie środka spulchniającego. Piernik to jednak nie tylko słodycz. W dawnych wiekach był…zakąską do wódki, wykorzystywano go również jako suchary wojskowe, które można było przechowywać przez długi czas dzięki konserwującym właściwościom miodu.
Choć jest wiele miast, które zdobyły w Europie rozgłos dzięki wypiekowi piernika, np. Bazylea czy Pardubice, jedynym znaczącym konkurentem Torunia w rywalizacji o piernikowe pierwszeństwo w Europie, była Norymberga. Każde z tych miast strzegło swoich receptur, nie rezygnując przy tym z wysiłków poznania sekretu rywala. W końcu na mocy ugody z 1556 roku, Toruń otrzymał prawo wypieku pierników „norymberskich”, zaś Norymberga zaczęła oficjalnie produkować pierniki „toruńskie”.
Żywe Muzeum Piernika w Toruniu dumnie kontynuuje swą najlepszą, piernikarską tradycję. Jak widać, toruński piernik jest nie tylko przeszłością Torunia, ale wciąż stanowi ważny element codzienności torunian.
zywnosc.com.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim – regulamin
